Stoppen met piekeren? Hoe dan? Je hoofd staat niet stil. Overdag niet, ’s nachts niet. Piekergedachten die zich aan je opdringen als opdringerige visite die weigert weg te gaan. Je bent er klaar mee. Je wil rust. Maar hoe stop je met piekeren als het voelt alsof je hoofd je leven regeert?
Waarom piekeren zo hardnekkig is en stoppen zo moeilijk
Piekeren voelt vaak alsof je aan het nadenken bent. Alsof je ergens grip op probeert te krijgen. En dat is ook precies wat je brein probeert te doen. Je brein is er namelijk op gericht om jou veilig te houden. En dus gaat het op zoek naar risico’s, gevaar, of wat er mis zou kunnen gaan. Het denkt: als ik maar genoeg scenario’s uitpluis, dan ben ik voorbereid. Dan komt het goed.
Alleen: het komt niet goed van piekeren. Sterker nog, hoe meer je piekert, hoe onrustiger je wordt. Het brein raakt vermoeid, je lijf gespannen. En uiteindelijk voel je je alleen maar machtelozer.
Piekeren is dus een schijncontrole. Het geeft je het gevoel dat je iets doet, terwijl je in feite vastloopt in je hoofd.
Wat piekeren met je doet
- Je slaapt slechter (je hoofd blijft “aan”)
- Je hebt vaker lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of hartkloppingen
- Je hebt moeite met keuzes maken, want je denkt alles kapot
- Je voelt je neerslachtig, moedeloos of angstig
- Je bent sneller overprikkeld en hebt weinig ruimte voor plezier
Veel van mijn cliënten beschrijven het alsof ze voortdurend ‘aan’ staan. Alsof ze hun hoofd niet meer uit kunnen zetten. Alsof ze vastzitten in hun eigen gedachten.
Wat níét helpt (maar we toch blijven doen) om te stoppen met piekeren
We proberen van alles om van het gepieker af te komen:
- Je zegt tegen jezelf dat je er niet aan mag denken
- Je probeert geforceerd positief te denken
- Je leidt jezelf af door te scrollen, eten of werken
- Je zoekt eindeloos advies bij anderen
En toch blijf je erin hangen. Stoppen met piekeren lijkt maar niet te lukken. Waarom? Omdat je al die pogingen vanuit dezelfde kramp doet. Je wil het weg hebben. Je wil ervan af. En alles waar je tegen vecht, blijft juist sterker aanwezig.
Wat wél helpt om te stoppen met piekeren: 7 stappen naar rust in je hoofd
1. Herken je piekerpatronen
Sta eens stil bij hoe, wanneer en waar je piekert. Is het vooral ’s avonds? In bed? Tijdens het koken? Welke zinnen komen steeds terug? Door te herkennen wanneer je piekert, kun je het gaan doorzien.
2. Benoem je gedachten zwart-op-wit
Pak een schriftje. Of open je notities in je telefoon. Schrijf je piekergedachten op zonder censuur. Alleen al door het uit je hoofd te halen, ontstaat er ruimte. Vaak voelt het al minder groot als het op papier staat.
3. Stel je piekergedachten uit
Plan een dagelijks piekermoment. Spreek met jezelf af: “ik mag piekeren, maar alleen om 19.00 uur”. Merk je dat je eerder begint? Zeg dan vriendelijk tegen jezelf: “hier denk ik straks over na”. Dit werkt echt, mits je het een tijdje volhoudt.
4. Breng je lijf in beweging
Piekeren zit in je hoofd. Letterlijk. Dus kom uit je hoofd door in beweging te komen. Wandelen. Fietsen. Tuinieren. Schoonmaken. Het helpt om je zenuwstelsel tot rust te brengen.
5. Zoom uit op je gedachten
Je bént je gedachten niet. Je hébt gedachten. Kun je de gedachte zien als een wolk die voorbij drijft? Of als een stemmetje dat je niet serieus hoeft te nemen? Door er iets meer afstand van te nemen, hoef je er niet meteen iets mee.
6. Focus op wat je wél kunt beïnvloeden
Veel piekergedachten gaan over dingen die buiten jouw invloed liggen. Vraag jezelf bij elke gedachte af: is dit van mij? Kan ik hier iets mee? Zo niet: adem in, adem uit en laat het los. Niet omdat het je niets doet, maar omdat het je uitput.
7. Zoek steun
Je hoeft het niet alleen te doen. Soms zit piekeren vast aan oude pijn, trauma of diepgewortelde overtuigingen. Dan helpt het om met een therapeut naar de onderstroom te kijken.
Hoe therapie je helpt om piekeren duurzaam te doorbreken
In mijn praktijk werk ik met cliënten die vastzitten in hun hoofd. Ze zijn moe van het analyseren, het zoeken naar oplossingen, het steeds maar weer opnieuw bekijken van wat er gezegd, gedacht of gebeurd is. Ze hebben boeken gelezen, podcasts geluisterd, lijstjes gemaakt. En toch komen ze telkens terug in hetzelfde cirkeltje. Vaak blijkt dan dat het piekeren niet het echte probleem is, maar een beschermingsmechanisme. Een manier van hun systeem om niet te hoeven voelen wat eronder ligt: oude pijn, angst, verdriet, of een diepgeworteld gevoel van tekortschieten. Pas als we dáár ruimte voor maken, wordt het hoofd langzaam stiller.
En dan is het tijd om te kijken naar wat jou daarin kan ondersteunen. Therapie kan daarbij een krachtige wegwijzer zijn, niet om je ’te fixen’, maar om je te helpen begrijpen waar je vastloopt, en hoe je daar op een liefdevolle manier uit kunt komen.
EMDR: als piekeren voortkomt uit onverwerkt trauma
Zo zal EMDR je helpen om beladen herinneringen te verwerken die zich telkens opdringen. Denk aan ervaringen die je hebt weggestopt, maar die op onverwachte momenten toch weer opduiken en je overspoelen. Het zijn vaak beelden, gevoelens of overtuigingen die verbonden zijn aan een moment van onmacht, angst of pijn. EMDR helpt om de emotionele lading van deze herinneringen te verminderen. Het haalt als het ware de scherpe randjes eraf, waardoor je hoofd rustiger wordt en je lichaam minder heftig reageert. Zo ontstaat er meer ruimte om in het hier en nu te zijn, zonder telkens teruggetrokken te worden naar het verleden.
Unified Protocol (CGT): inzicht in je denk- en gevoelswereld
Unified Protocol is een vorm van cognitieve gedragstherapie die je helpt om emoties te reguleren en om te gaan met angstige of sombere gedachten. Deze methode is bijzonder geschikt als je merkt dat je hoofd regelmatig overloopt en je moeite hebt om met lastige gevoelens om te gaan. Je leert niet alleen je gedachten te herkennen, maar ook hoe je de bijbehorende gevoelens kunt begrijpen en ermee om kunt gaan. We kijken samen naar de automatische patronen die je in de greep houden en onderzoeken hoe je hier anders op kunt reageren. Het doel is dat je stap voor stap weer regie krijgt over je binnenwereld. Je krijgt praktische tools in handen die je meteen kunt inzetten, zodat je je mentaal weer steviger gaat voelen.
Psychosociale therapie: ruimte voor de mens achter het gepieker
We kijken naar jou als geheel met psychosociale therapie. Niet alleen naar je klachten, maar ook naar je leven, relaties, werk, geschiedenis en toekomstwensen. Alles wat jou gevormd heeft en nog steeds invloed heeft op hoe je denkt, voelt en doet, nemen we mee. Wat drijft jou? Waar zit je kracht, en waar je kwetsbaarheid? Waar loop je telkens opnieuw vast, en wat probeer je daarin eigenlijk op te lossen of te beschermen? Samen zoeken we naar de rode draad, zodat jij weer regie kunt pakken en stappen kunt zetten die écht bij jou passen.
Je bent niet de enige
Wist je dat meer dan 50 % van de Nederlanders piekert en dat mensen gemiddeld 2 uur en 18 minuten per dag piekeren? Je bent dus lang niet de enige met een hoofd vol gedachten. Grijp momenten voor gepieker aan om écht te onderzoeken wat ertoe doet en vraag jezelf af: welke gedachtestroom herken jij hierin?
Ik werk dagelijks met mensen die zich schamen voor hun gepieker. Die denken dat ze de enige zijn. Of die bang zijn dat het nooit stopt. Wat ik dan vaak zeg is: piekeren betekent niet dat je gek bent. Het betekent dat je brein overbelast is. En dat je al veel te lang in je eentje probeert te overleven.
Gun jezelf rust. Ook jij mag stoppen met piekeren
Als jij voelt: ik wil hier iets mee. Ik wil weer rust. Dan nodig ik je uit voor een gratis kennismaking.